AKIL VE CEHALETİN ASKERLERİ

İman                      Küfür  

Tasdik                    Tekzip (yalanlamak)

İhlas                      Nifak  

Ümit                      Ümitsizlik

Adalet                   Zulüm 

Rıza                      Öfke(hoşnutsuzluk)

Şükür                    Nankörlük

Ye’s[1]                  Tamah

Tevekkül                İhtiras

Şefkat                   Katılık

İlim                      Cehalet        

İffet                     Rezalet

Züht                     Rağbet

Yumuşaklık             Ahmaklık

 Korku[2]                Cür’et[3]

Tevazu                  Kibir

Ağırbaşlılık              Acelecilik

Hilim                      Sefahet

Susmak                 Çok konuşmak

(Hakka)Boyun eğmek      Büyüklenmek

Teslim Olmak          Tekebbür

Afv                       Kin

Rahmet                  Kasvet (sertlik)        

Yakin                    Şek

Sabır                    Sabırsızlık

Bağışlamak             İntikam

Zenginlik                Fakirlik

Tefekkür                Gaflet

Ezberlemek             Unutmak

Sıla-i rahim[4]         Kat’i rahim[5]

Kanaat                  Açgözlülük

Eşitlik                    Esirgemek

Dostluk                  Düşmanlık

Vefa                     Hıyanet

İtaat                     Masiyet

Huzu                     Ululanmak

Selamet                Bela

Anlamak               Geri kafalı olmak

İrfan                    İnkâr

Mudaraa etmek             Titiz olmak

Dürüstlük              Hilekârlık

Kitman[6]               İfşa

Anne ve babaya iyilik       Anne ve babaya asilik

Hakkı eda etmek             Hakkı geciktirmek

Maruf (iyilik)                  Münker (kötülük)

Takıyye etmek              Yaymak

İnsaf                          Zulüm

Sakınmak                     Haset

Temizlik                       Kirlilik  

Hayâ                          Hayâsızlık

İtidal                         Aşırılık 

Rahatlık                      Zorluk

Kolaylık                      Çetinlik

Afiyet                        Musibet

İtidal                         Tekasür[7]

Hikmet                      Heva ve hevese uymak

Vakar                        Hafiflik

Saadet                      Şakavet

Tövbe                       Günahta ısrar

Muhafaza                   Gevşeklik

Dua                           İstinkaf[8]

Çaba                         Tembellik

Sevinç                       Üzüntü

Ülfet                          Ayrılık

Cömertlik                    Cimrilik

Huşu                         Bencillik

Söz saklamak             Söz taşımak

Mağfiret dilemek           Gurur

Zekilik                       Ahmaklık       

Ey Hişam, bu hasletler (aklın askerleri) ancak peygamber, vasi veya Allah’ın, kalbini iman için imtihan ettiği mü’minde bir arada bulunur. Ama diğer mü’minler de akılları kâmil oluncaya ve cehalet askerlerinden kurtuluncaya dek akıl askerlerinden an­cak bazılarına sahip olurlar. Cehalet askerlerinden kurtulduk­larında peygamber ve vasilerle birlikte en yüce derecede olurlar. Allah bizi ve sizi kendi itaatına muvaffak eylesin.



[1]- Halkın elindekine göz dikmemek.

[2]- Allah’tan korkmak.

[3]- Allah’tan korkmamak.

[4]- Akrabalarla iyi ilişki kurmak.

[5]- Akrabalarla ilişkiyi kesmek.

[6]- Gizlemek.

[7]- Mal ve makamla diğerlerine büyüklük taslamak.

[8]- Dua etmemek.