ALLAME HİLLÎ

Doğumu

Hasan bin Yûsuf bin Ali bin Mutahhar Hillî, Allame Hillî diye meşhurdur. 29 Ramazan 648 h.k. tarihinde Hille'de doğdu.

Tahsili

O, ilmî ve manevî bir ailede doğdu. Küçük yaştan ilim ve kemal kazanmaya koyuldu. Arap edebiyatını ve ilköğrenim derslerini babasından aldı. O dönemlerde yaygın olan dersleri de hem babasından, hem de akrabalarından dayısı Muhakkik Hillî'den, annesinin amcası oğlu Şeyh Necibuddin Yahya bin Said ve Seyit Ahmed bin Tâvûs, Rızauddin Ali bin Tâvûs ve meşhur Hekim bin Meysem Bahranî'den (Şerh-i Nehcü’l-Belaga'nın sahibi) öğrendi. Daha buluğ çağına ermeden müçtehitlik makamına nail oldu. İşte o yaşlardan ilmi, fazileti, üstünlüğü ve dahiliği ile tanındı ve aydın bir geleceği olacağı ortaya çıktı.

Allame'nin Yaşadığı Dönem

Allame Hillî, kendi doğduğu memleketinde büyüdü, okudu ve yaşadı. Ancak o zaman İran, Moğolların zulüm ateşi altında yanıyordu.

İlmî Şahsiyeti

O, zamanının dahisiydi. Fıkıh, usul-u fıkıh, kelam, mantık, felsefe, rical ve daha birçok dallarda kitaplar yazmıştır.Yüze yakın eseri, el yazması veya basılmış halde belirlenmiş.Bunlardan bazıları Tezkiret'ul-Fukaha gibi eseri tek başına onun ne kadar üstün zekâya sahip olduğuna en güzel şahittir. Allame fıkıhta dayısının talebesi, mantık ve felsefede Hace Nasruddin Tûsî'nin talebesi idi. Ayrıca Ehl-i Sünnet fıkhını da Ehl-i Sünnet alimleri nezdinde öğrenmişti.

Üstatları

1- Hace Nasruddin Tûsî

2- Muhakkik Hillî

3- Şeyh Sediduddin Yûsuf (babası)

4- Seyit Ahmed bin Tâvus

5- Seyit Ali bin Tâvus

6- İbn-i Meysem Bahranî

7- Şeyh Necibuddin Yahya bin Said

8- Şeyh Takiyuddin Abdullah bin Câfer bin Ali Sabbag Hanefî

Talebeleri

1- Kendi oğlu Fahruddin Muhammed

2- Şeyh Ebul Hasan Mezîdî

3- Kutbuddin Razî (Şemsiyye kitabının şarihidir)

4- Seyit Ahmed bin İbrahim bin Zühre

Eserleri

Hatırlatıldığı üzere Allame'nin yüze yakın eseri bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri:

1- el-İrşad

2- Tebsiret'ul-Mutaallimîn

3- el-Kavaid

4- el-Tahrir

5- Tezkiret'ul-Fukaha

6- Muhtelef'uş-Şia

7- el-Munteha

8- Şerh'ut-Tecrid

9- Minhac'ul-İstikamet

10- Telhis'ul-Keşşaf

Vefatı

Mukaddes şer-i İslam'ı ihya etmek için bir ömür çalıştıktan sonra 19-20 Muharrem 726 h.k. yılında vefat etti.

Kabri Necef'te, müminlerin emiri Hz. Ali (a.s)'ın türbesindedir.